Alles staat of valt bij geloofwaardigheid!
Of je in een bedrijfscontext zit of in een politieke context geloofwaardigheid draait altijd rond vier dingen: afleveren, betrokkenheid van de klanten, fair trade en toerekenbaarheid. Het verschil is dat de politieke context veel complexer is. Hier wat ideeën:
Laat ons bij wijze van illustratie naar een klein bedrijf kijken: de browniebox
Afleveren.
Voor dit bedrijf, zoals voor de meeste, is de dienst vrij eenvoudig. Verschillende soorten ‘brownies’ online verkopen. Met een kwalitatief product, een aangename wijze van aanbieden, de juiste look & feel, zijn ze uitgegroeid tot een middelgroot bedrijf.
In de politiek is afleveren complexer. Er moet beleid gevoerd worden en goede openbare diensten aan de man gebracht worden. Veiligheid en een goede economie staan hierin centraal. Tegenstrijdige belangen en verschillende maatschappijmodellen maken de taak niet gemakkelijk. Soms liggen de kaarten die de kiezer gelegd heeft goed, soms niet. Keuzes moeten gemaakt worden, hulp hierbij is soms aangewezen, … want niet of te weinig afleveren is geen optie. Zeker als de verkiezingen naderen.
De begunstigde zelf laten beoordelen.
De klant van de Browniebox heeft inspraak via de ‘feedback company’. Ter illustratie The Brownie Box | Reviews en ervaringen The Brownie Box - feedbackcompany.com . The feedback company is een onafhankelijke organisatie die polst naar de kwaliteit van de dienstverlening die een bedrijf aan haar klanten aanbiedt. ‘The browniebox’ heeft hiervoor bewust gekozen. Het daagt hen uit om topkwaliteit te leveren. En die aanpak verhoogt meteen ook hun geloofwaardigheid.
Wel wat bedrijven hanteren deze strategie.
In de politiek is er ook een vorm van controle door hun klant - de burger. Zo kan de burger zich voor het beleid uitspreken via verkiezingen. Voor de diensten die de overheid of aanleunende organisaties ligt dat anders. Verkiezingen gaan maar om de vier jaar door. Niet heel geschikt voor diensten die normaal veel sneller geëvalueerd en bijgestuurd moeten worden. Dit gebeurt bij voorkeur door een organisatie of beleidsvorm die niet aanleunt bij de politiek.
Dit kan een organisatie zijn gerund door niet politiek gebonden burgers of een organisatie die volledig onafhankelijk is van de politiek. Een soort testaankoop voor de burger, gespecialiseerd in diensten die de overheid aanbiedt.
Op een correcte manier handelen
Door zichzelf te laten evalueren door een externe firma heeft ‘The browniebox’ ervoor gekozen ethisch handel te drijven. Hierdoor stelt ze zich heel kwetsbaar op en verplicht ze zich kwaliteitsvolle handel te drijven.
Voor de meeste bedrijven geldt dit. Anders dreigen verlies of zelfs faling, omdat werknemers vertrekken en klanten wegblijven.
In de politiek is ethisch handelen niet een evidentie. Machtsspelletjes en de perceptieoorlogen zijn hier bewijzen van. Nochtans hebben partijen en politiekers die ethisch handelen een stapje voor, daar ze geloofwaardiger zijn. Tenminste als wat ze voorstellen om af te leveren realistisch is. Kijk maar naar politici die onethisch handelen: stuk voor stuk hebben ze tijdelijk of definitief een stap achteruit moeten zetten of zijn ze eruit moeten stappen.
Op een paar uitzonderingen na, die vertrokken zijn uit ontgoocheling omdat de gemiddelde ethische standaard binnen de politiek te laag ligt.
Toerekenbaar zijn …
Bij ‘The browniebox’ is dat vrij eenvoudig. Het product moet goed zijn. De enige factor die hen soms parten speelt zijn de uitzendbedrijven. Kijk maar naar de reviews. Maar ook dat lijken ze goed te ondervangen. Het is duidelijk want zij nemen de volle ‘accountability’ - toerekenbaarheid - voor hun product met inbegrip van de aflevering ervan. End to end, van het maken tot het afleveren. De klant weet: ‘Als er een probleem is, kan ik bij hen terecht’.
In de politiek - zeker in de Belgische, maar ook in andere landen - is dit veelal een ramp. De rollen en verantwoordelijkheden zijn versnipperd en er is geen end-to-end accountabillity. Het kiesstelsel leent er zich zelfs niet toe. Zo zijn er bepaalde beleidsdomeinen waar verschillende beleidsniveaus verantwoordelijk zijn. Of zijn er inconsistenties tussen de verschillende machten. Denk maar aan de overvolle gevangenissen die het gevolg zijn van de slechte afstelling tussen wetgeving, handhaving, beteugeling, bestraffing en vrijheidsberoving. Een volk dat worstelt met een gebrek aan toerekenbaarheid kiest daarom snel voor het ‘één leider’ systeem, met alle risico’s van dien. Zeker als de checks & balances falen.